اتصالات فیبر نوری
اتصالات فیبر نوری، به عنوان قطعه‌های حیاتی در شبکه‌های ارتباطی نوری، نقش بسیار مهمی در انتقال اطلاعات با سرعت بالا از طریق نور دارند. با توسعه روزافزون شبکه‌های نوری و نیاز به اتصالات پایدار و با کارایی بالا، استفاده از این تجهیزات پسیو فیبر نوری به عنوان راه‌حل مناسب و مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله به بررسی مقدمه‌ای اجمالی از اتصالات فیبر نوری و انواع مختلف آنها می‌پردازد.
انواع اتصالات فیبر نوری
این اتصالات به دو شکل اساسی تقسیم‌بندی می‌شوند: اتصالات مکانیکی و اتصالات ترمینیشن (Termination) که هر یک دارای زیردسته‌های مختلفی هستند.
اتصالات مکانیکی
اتصالات مکانیکی، به روش‌های فیزیکی برای اتصال دو سر فیبر نوری می‌پردازند. برخی از انواع اتصالات مکانیکی عبارت‌اند از:
اتصالات پیچی (Screw-On Connectors):
در این نوع اتصال، سرهای فیبر نوری با هم پیچیده می‌شوند و به کمک مهره‌ها و محفظه‌های مخصوصی، اتصال محکمی بین آنها برقرار می‌شود.
اتصالات برشی (Fusion Splice)
اتصالات برشی به کمک حرارت، دو سر فیبر را به یکدیگر می‌چسبانند و اتصال دائمی‌ای بین آنها ایجاد می‌شود. این نوع اتصالات به دلیل کاهش افت انتقال و کمترین افت سیگنال ممکن، معمولاً در شبکه‌های بسیار پیچیده و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اتصالات روکشی (Mechanical Splice)
در این نوع اتصال، دو سر فیبر نوری با یک روکش مکانیکی از نانومتری از جنس شیشه یا کوارتز، به هم وصل می‌شوند. این روش معمولاً برای تعمیرات میدانی و نقاطی که امکان استفاده از دستگاه‌های بزرگتر مانند دستگاه‌های اتصال فیوژن نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اتصالات ترمینیشن (Termination Connectors)
این نوع اتصالات به فناوری‌های مختلف مبتنی بر کانکتورها و جوش‌ها برای اتصال فیبرهای نوری می‌پردازد. برخی از انواع ترمینیشن عبارت‌اند از:
کانکتورهای SC
این کانکتورها از پرکاربردترین نوع کانکتورهای فیبر نوری هستند. طراحی آنها با یک کلیپس مخصوص بر روی پرچه‌ها قفل می‌شوند.
کانکتورهای LC
کانکتورهای LC از نوع کوچک و فریتی دارند و در ارتباطات داده‌های بالا کاربرد دارند. این نوع کانکتورها از جمله پرکاربردترین اتصالات فیبر نوری برای کاربران داخلی (indoor) هستند.
کانکتورهای ST
کانکتورهای ST از نوع بزرگتر هستند و برای کاربردهای صنعتی و شبکه‌های بیرونی (outdoor) استفاده می‌شوند.
همچنین، تکنولوژی‌های دیگری نیز برای اتصال فیبرهای نوری مورد استفاده قرار می‌گیرند که به توسعه و پیشرفت تکنولوژی‌های این اتصالات کمک می‌کنند
اتصالات MPO/MTP
MPO/MTP به عنوان یکی از تجهیزات پیشرفته فیبر نوری، از کانکتورهای چندپورته هستند که اجازه اتصال همزمان چند فیبر را می‌دهند.
این نوع اتصال از سرعت بالا و کارایی فوق‌العاده برخوردار هستند و به خصوص در شبکه‌های دیتا سنتر و برای اتصالات اتوماتیک کاربرد دارند.
کانکتورهای MT-RJ
کانکتورهای MT-RJ از نوع کوچک بوده و دارای یک پورت برای اتصال فیبر نوری و یک پورت RJ-45 برای اتصال کابل اترنت هستند. این کانکتورها مناسب برای کاربردهای داخلی و فضاهای محدود هستند.
کانکتورهای E2000
E2000 از نوع دو رمپه‌ای هستند و دارای درب پوششی هستند که پس از اتصال، فیبرها را در برابر گرد و غبار و آلودگی‌های محیطی محافظت می‌کند. این کانکتورها برای کاربردهای پرسرعت و در شبکه‌های ارتباطات داده‌های بالا کاربرد دارند.
نکته‌ی مهم در مورد اتصالات فیبر نوری این است که انتخاب نوع مناسب اتصال باید بر اساس نیاز و محیط مورد استفاده در نظر گرفته شود. همچنین، نگهداری و تعمیرات منظم اتصالات نقش بسیار مهمی در حفظ کارایی و عمر طولانی اتصالات فیبر نوری ایفا می‌کند.
جمع بندی
اتصالات فیبر نوری نقش اساسی در عملکرد شبکه‌های ارتباطی نوری ایفا می‌کنند و توانایی انتقال داده‌ها با سرعت بالا و کمترین افت انتقال را فراهم می‌آورند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و نیازهای روزافزون شبکه‌های ارتباطی، انواع مختلف اتصالات فیبر نوری توسعه یافته‌اند. با انتخاب و استفاده مناسب از این اتصالات، امکان بالاترین کیفیت و عملکرد شبکه‌های نوری فراهم می‌شود.
شایان ذکر است بستر متداول انتقال اطلاعات در حال حاضر کابل شبکه است. اما استفاده از فیبر نوری به شدت در حال رشد است.
شرکت رایا تدبیر کویر در سال 1388 فعالیت خود را با تولید پیگتیل و پچ کورد فیبر نوری با انواع فیبر نوری و انواع کانکتور با برند کالوات در یزد آغاز نمود. به دلیل حساست نولید این کالا، فضایی مخصوص جهت تولید طراحی گردید. تمام ماشین آلات مورد استفاده با برند های مطرح دنیا از قبیل Seikoh, Exfo, … است. محصولات مذکور در تمامی مراکز مخابراتی ایران مورد استفاده قرار گرفته و نام شرکت در رده تامین کنندگان شرکت مخابرات ایران قرار دارد.